‘Corlannau’r Carneddau’ gan Nigel Beidas

Cyfarfod 25.10.23

Clwb Criced a Bowlio Bethesda

Daeth bron i hanner cant o bobl ynghŷd yng Nghlwb Criced Bethesda i wrando ar sgwrs wych yn dwyn y teitl ‘Corlannau’r Carneddau’ gan y ffotograffydd Nigel Beidas. Cafodd Nigel olwg wahanol iawn ar y corlannau/buarthau ers iddo brynu drôn tua pedair blynedd yn ôl, a gallu gweld y siapiau a’r patrymau unigryw o’r awyr, yn hytrach nag o’r tir. Dangosodd i ni, nifer fawr o sleidiau, ac roedd yr hanesion diddorol oedd ganddo am bob ffotograff yn portreadu dyfnder ei waith ymchwil yn y maes. Bu’n treulio oriau lawer yng nghwmni amaethwyr yr ardal, gan ddysgu o’u profiad am ddefnydd o’r corlannau, ac am arferion hen a newydd. Soniodd am swyddogaethau’r gwahanol gelloedd o fewn y gorlan, e.e. corlan gynefino, corlan gasglu, corlan ddidoli, a dysgwyd bod cell i bob fferm unigol yn ogystal â chell i’r defaid coll. Roedd tyllau rhwng pob cell er mwyn hwyluso’r gwaith o ddidoli’r defaid. Soniodd Nigel hefyd am gorlannau tebyg iawn mewn gwledydd eraill fel Croatia a’r Swistir, a cawsom glywed am gysylltiad corlannau’r Carneddau â’r merlod mynydd, yn ogystal â’r porthmyn. Defnyddiwyd y cerrig oedd ar lethrau’r mynyddoedd i adeiladu amrywiaeth o gytiau a waliau a.y.y.b. gan gynnwys trapiau llwynogod, cytiau mynn a llochesi bugeiliaid. Cewch hanes y corlannau mewn manylder, yn ogystal â chael cyfle i weld y ffotograffau gwych ar wefan Nigel Beidas – www.cofnodicorlannau.org

Diolch yn fawr, Nigel, am ddarlith wefreiddiol, ac i Dr. John Llywelyn Williams am ei gyflwyniad ac am arwain trafodaeth ar ddiwedd y ddarlith.